Ραιβόκρανο, ετοιμολογικά, σημαίνει στραβό κρανίο αλλά ουσιαστικά είναι η πλάγια κλίση του κεφαλιού του παιδιού, λόγω πλάγιας κλίσης του αυχένα του. Αυτό οφείλεται είτε σε οστικά ελλείμματα του ινίου και των αυχενικών σπονδύλων (ημισπόνδυλος), είτε σε όγκους, τραυματισμούς και φλεγμονές.
Μια άλλη αιτία είναι η συγγενής μυϊκή παραμόρφωση λόγω βράχυνσης του στερνοκλειδομαστοειδούς μυός, δηλαδή του μυός που βρίσκεται πίσω από το αυτί και ρυθμίζει την περιστροφή του κεφαλιού.
Στα βρέφη παρατηρείται ασυμμετρία στο μήκος των στερνοκλειδομαστοειδών, διαταραχές στην ανατομία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις συνυπάρχουν και νευροοφθαλμικές παθήσεις. Εμφανίζεται συνήθως στη δεξιά πλευρά της κεφαλής και με μεγαλύτερη συχνότητα στα κορίτσια.
Το ραιβόκρανο μπορεί να οφείλεται στον δύσκολο τοκετό ή στον τραυματισμό του εμβρύου λόγω θέσης στη μήτρα, στην ισχιακή προβολή, στην κληρονομικότητα, σε παιδιά με αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου ή άλλες συγγενείς ανωμαλίες. Συνήθως, η διόγκωση στο σημείο του αυχένα υποχωρεί πριν από τους 6 μήνες.
Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση από Χειρουργό Παίδων για τον έλεγχο της κινητικότητας του αυχένα και με υπερηχογράφημα. Η νευρολογική εξέταση είναι απαραίτητη, ώστε να αποκλειστούν νευρομυϊκές νόσοι.
Σε ειδικές περιπτώσεις διενεργείται αξονική ή μαγνητική τομογραφία προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για την πιο σοβαρή μορφή του οξέος ραιβόκρανου, είναι το στροφικό υπεξάρθρημα, ή για το συγγενές μυϊκό ραιβόκρανο. Επίσης να ελεγχθεί εάν δεν είναι συγγενές ραιβόκρανο αλλά σύνδρομο Klippel-Feil το οποίο έχει ως ενδείξεις τον κοντό λαιμό, την χαμηλή τριχοφυΐα και το περιορισμένο εύρος κίνησης του άνω μέρος της σπονδυλικής στήλης (αυχενική μοίρα).
Το οξύ ραιβόκρανο χειρουργείται άμεσα ώστε να αποφευχθεί η μόνιμη δυσκαμψία.
Το συγγενές μυϊκό ραιβόκρανο αντιμετωπίζεται με εντατικό πρόγραμμα διατάσεων και στροφών του στερνοκλειδομαστοειδούς μυός κατά το πρώτο έτος της ζωής ενός παιδιού. Εάν δεν υλοποιηθεί σωστά το πρόγραμμα αυτό, ή εάν εφαρόστηκε και δεν απέδωσε, απαιτείται χειρουργείο.
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται από χειρουργό Παίδων και περιλαμβάνει επιμήκυνση του στερνοκλειδομαστοειδούς μυός.