Το σύνδρομο βραχέος εντέρου είναι μια πάθηση κατά την οποία παρατηρείται ανεπαρκής απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και υγρών από το έντερο, συνήθως λόγω εκτεταμένης χειρουργικής εκτομής του λεπτού εντέρου. Περίπου 20% των ασθενών με σύνδρομο βραχέος εντέρου, δεν μπορούν να αναπτύξουν ικανοποιητικό προοδευτικό μηχανισμό ανάπλασης.
Η πρόγνωση των ασθενών αυτών έχει βελτιωθεί θεαματικά από την εμφάνιση της ολικής παρεντερικής διατροφής και μετά. Τα ποσοστά επιβίωσης κυμαίνονται πια από 75-83% σε ασθενείς με 20cm λεπτού εντέρου με ή χωρίς την ειλεοτυφλική βαλβίδα.
Μπορεί πλέον να επιτευχθεί άριστη ποιότητα ζωής στην πλειονότητα των ασθενών. Αυτό οφείλεται στη συνεχή βελτίωση της ολικής παρεντερικής διατροφής, της εντερικής διατροφής, των χειρουργικών επεμβάσεων, αλλά και των αποτελεσμάτων της μεταμόσχευσης λεπτού εντέρου. Ο στόχος όλων αυτών των μέσων, είναι να επιτευχθεί η ανοχή από τον ασθενή της εντερικής διατροφής έτσι ώστε να αποφευχθούν επιπλοκές όπως η ηπατική ανεπάρκεια, η πυλαία υπέρταση, η αιμορραγία από το γαστρεντερικό και η περιτονίτιδα ή η σήψη που σχετίζονται με την υπερανάπτυξη των μικροβίων ενδοαυλικά και το πέρασμα τους στη συστηματική κυκλοφορία .
Σημαντικό για την αντιμετώπιση αυτών των ασθενών, είναι να γίνει κατανοητός ο ενδογενής φυσιολογικός μηχανισμός της εντερικής ανάπλασης, έτσι ώστε να είναι δυνατή η πρόκληση, η επιτάχυνση ίσως αλλά και η αποτελεσματικότητα της. Όλοι οι αυξητικοί παράγοντες που όπως έχει αναφερθεί επιδρούν στην αύξηση των εντεροκυττάρων.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Η Χειρουργός Παίδων Κατερίνα Ραμματά, έχει εκπονίσει Διδακτορική Διατριβή με θέμα: «Καθορισμός πλαισίου εγχειρητικής αγωγής για την πρόληψη του συνδρόμου βραχέος εντέρου σε νεογνά και βρέφη».
Τα παιδιά με σύνδρομο βραχέος εντέρου, μπορούν να βοηθηθούν με κάποια από τις διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις εφ’όσον:
- Η επιφάνεια απορρόφησης είναι πολύ περιορισμένη.
- Υπάρχουν εκσεσημασμένα διατεταμένες έλικες που παρεμποδίζουν την περίσταλση.
- Ο ρυθμός διέλευσης της τροφής είναι ταχύς.
Στο ερώτημα πότε πρέπει να γίνει η επέμβαση, η απάντηση είναι ότι το ελάχιστο χρονικό περιθώριο του ενός έτους θα πρέπει να δοθεί στον ασθενή προκειμένου να αναπτύξει τον μηχανισμό της εντερικής αναπροσαρμογής.Μετά από την περίοδο αυτή και αν ο ασθενής συνεχίζει να σημειώνει πρόοδο στην ανοχή εντερικής διατροφής, η επέμβαση μπορεί να αναβληθεί. Εάν όμως ήδη υπάρχουν επιπλοκές –κυρίως από την χρήση ολικής παρεντερικής διατροφής-και ο ασθενής παρουσιάζει στασιμότητα, τότε η επέμβαση φαίνεται να αποτελεί μονόδρομο.
Ως προς το ερώτημα ποίο ακριβώς είδος επέμβασης είναι καταλληλότερο για το συγκεκριμένο ασθενή, η απάντηση είναι ότι ανάλογα με το πρόβλημα που υπάρχει και έχει επισημανθεί, έχουν αναπτυχθεί και αντίστοιχες χειρουργικές τεχνικές. Τέτοιες τεχνικές είναι:
- Χρήση αντιπερισταλτικού τμήματος του λεπτού εντέρου
- Μεσολάβηση τμήματος παχέος εντέρου
- Δημιουργία τεχνητών βαλβίδων
- Τεχνητός εγκολεασμός
- Αναστροφή της πορείας της τροφής με τη χρήση ηλεκτροδίων
- Δημιουργία κυκλικής εντερικής έλικας
Για αύξηση της εντερικής επιφάνειας απορρόφησης γίνεται:
- Χρήση μοσχευμάτων από ορογόνο
- Μεταμόσχευση βλεννογόνου
- Μεταμόσχευση λεπτού εντέρου
- Επιμήκυνση του λεπτού εντέρου
Για τη βελτίωση του περισταλτικού γίνεται:
- Πλαστική των στενώσεων (stricturoplastry)
- Εκτομή ή πτύχωση του διατεταμένου τμήματος κατά τον επιμήκη . Η μέθοδος Bianchi, είναι μέθοδος επιμήκυνσης και στηρίζεται στην ανατομική μορφολογία των μεσεντέριων αγγείων. Τα τελευταία, μόλις πριν φτάσουν στο τοίχωμα του λεπτού εντέρου διχάζονται ήδη μέσα στο μεσεντέριοκαι ο κάθε κλάδος αιματώνει το μισό διαμετρικά εντερικό τοίχωμα. Έτσι λοιπόν είναι εφικτός ο διαχωρισμός ενός διατεταμένου τμήματος λεπτού εντέρου κατά τον επιμήκη άξονα και η δημιουργία δύο τμημάτων με την μισή διάμετρο το καθένα του αρχικού. Στη συνέχεια αυτά αναστομώνονται μεταξύ τους σε σειρά. Τελικά έχουμε διπλασιασμό ενός τμήματος του εντέρου με την μισή αρχική διάμετρο.
Ανεπάρκεια λειτουργίας του λεπτού εντέρου ή ακατάλληλο μήκος, αποτελούν ενδείξεις για μεταμόσχευση λεπτού εντέρου σε ασθενείς με σύνδρομο βραχέος εντέρου που:
- Ο μηχανισμός της αναπροσαρμογής απέτυχε
- Είναι ανήμποροι να ανεχθούν εντερική διατροφή και που έχουν αναπτύξει ηπατική νόσο σαν επιπλοκή της ολικής παρεντερικής διατροφής.
- Δεν είναι δυνατή πια η τοποθέτηση φλεβικής γραμμής και άρα η συνέχιση της ολικής παρεντερικής διατροφής δεν είναι εφικτή.
Δείτε την πλήρη παρουσίαση της Κ. Ραμματά, ΕΔΩ